Plastiki, durnukly fiziki we himiki aýratynlyklary sebäpli häzirki durmuşda iň köp ýaýran maddalaryň biridir. Gaplamak, naharhana, öý enjamlary, oba hojalygy we beýleki dürli pudaklarda giňden ulanylýar.
Plastmassanyň ewolýusiýasynyň taryhyny yzarlanda, plastik haltalar möhüm rol oýnaýar. 1965-nji ýylda Şwesiýanyň “Celloplast” kompaniýasy polietilen plastik paketleri patentledi we bazara hödürledi, çalt Europeewropada meşhurlyk gazandy we kagyz we mata haltalaryny çalyşdy.
Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw maksatnamasynyň maglumatlaryna görä, 15 ýyldan az wagtyň içinde, 1979-njy ýyla çenli, plastik paketler Europeanewropanyň sumka bazaryndaky täsiriniň 80% -ini eýeledi. Netijede, global sumka bazarynda agdyklyk etdiler. “Grand View Research” -iň maglumatlarynda görkezilişi ýaly 2020-nji ýylyň ahyryna çenli plastik paketleriň dünýä bazary 300 milliard dollardan geçdi.
Şeýle-de bolsa, plastik paketleriň giňden ulanylmagy bilen birlikde daşky gurşaw aladalary giňden ýüze çykyp başlady. 1997-nji ýylda, esasan, okeana taşlanan plastik galyndylardan, şol sanda plastik çüýşelerden we sumkalardan ybarat Pacificuwaş ummany zibili tapyldy.
300 milliard dollarlyk bazar bahasyna laýyklykda, ummanda plastik galyndylaryň ätiýaçlygy 2020-nji ýylyň ahyryna çenli 150 million tonna barabar bolar we şondan soň ýylda 11 million tonna artar.
Şeýle-de bolsa, köp ulanylyşy we amatly fiziki we himiki aýratynlyklary sebäpli önümçilik kuwwaty we çykdajy artykmaçlyklary bilen birlikde adaty plastmassalary aňsatlyk bilen çalyşmak kyn bolýar.
Şonuň üçin biodegrirlenip bilinýän plastik paketler adaty plastmassa meňzeş esasy fiziki we himiki aýratynlyklara eýe bolup, bar bolan plastmassa senarilerinde ulanylmagyna mümkinçilik berýär. Mundan başga-da, hapalanmagy azaldyp, tebigy şertlerde çalt peselýärler. Netijede, biodegrirlenip bilinýän plastik paketleri häzirki wagtda iň amatly çözgüt hasaplap bolar.
Şeýle-de bolsa, köne-täze geçiş köplenç ajaýyp proses bolup durýar, esasanam köp pudaklarda agdyklyk edýän kök uran adaty plastmassany çalyşmagy göz öňünde tutanda. Bu bazar bilen tanyş bolmadyk maýa goýujylar biodegrirlenip bilinýän plastmassalaryň mümkinçiligine şübhe döredip bilerler.
Daşky gurşawy goramak düşünjesiniň döremegi we ösüşi daşky gurşawyň hapalanmagyny çözmek we azaltmak zerurlygyndan gelip çykýar. Esasy pudaklar daşky gurşawyň durnuklylygy düşünjesini kabul edip başladylar we plastik halta senagaty hem muňa ýol bermeýär.
Iş wagty: Iýun-28-2023
