2020-nji ýylyň 1-nji ýanwarynda bir gezek ulanylýan plastmassa gap-gaç önümlerini ulanmagy gadagan etmek Fransiýanyň “Greenaşyl ösüşi kanunlaşdyrmak üçin energiýa öwrülişigi” -de resmi taýdan durmuşa geçirildi we Fransiýa bir gezek ulanylýan plastmassa gap-gaç önümlerini ulanmagy gadagan eden ilkinji ýurt boldy.
Bir gezek ulanylýan plastmassa önümleri giňden ulanylýar we gaýtadan işlemek derejesi pes, bu topraga we deňiz gurşawyna çynlakaý hapalanmagyna sebäp bolýar. Häzirki wagtda “plastiki çäklendirme” global ylalaşyga öwrüldi we köp ýurt we sebit plastik çäklendirme we gadaganlyk meselesinde çäre gördi. Bu makala, bir gezek ulanylýan plastmassa önümleriniň ulanylmagyny çäklendirmek boýunça dünýädäki ýurtlaryň alyp barýan syýasatlary we üstünlikleri bilen tanyşar.
.Ewropa Bileleşigi 2015-nji ýylda 2019-njy ýylyň ahyryna çenli EUB ýurtlarynda adam başyna plastik paketleriň sarp edilişini ýylda 90-dan azaltmagy maksat edinýän plastik çäklendirme görkezmesi berdi. 2025-nji ýyla çenli bu san 40-a çenli azalýar. görkezme berildi, ähli agza döwletler “plastiki çäklendirme” ýoluna başladylar.
2018-nji ýylda Europeanewropa Parlamenti plastik galyndylara gözegçilik etmek barada başga bir kanun kabul etdi. Kanuna laýyklykda, 2021-nji ýyldan başlap, Europeanewropa Bileleşigi agza döwletlere kagyz, saman ýa-da gaýtadan ulanylýan gaty plastmassa bilen çalşylýan içgi turbalary, saçak önümleri we pagta çeňňekleri ýaly 10 gezek ulanylýan plastmassa önümlerini ulanmagy düýbünden gadagan eder. Plastiki çüýşeler bar bolan gaýtadan işlemek tertibine görä aýratyn ýygnalar; 2025-nji ýyla çenli agza ýurtlar bir gezek ulanylýan plastik çüýşeler üçin 90% gaýtadan işlemek derejesini gazanmaly. Şol bir wagtyň özünde, kanun taslamasy öndürijilerden plastmassa önümleriniň we gaplamalarynyň ýagdaýy üçin has uly jogapkärçiligi öz üstüne alýar.
Iňlis premýer-ministri Tereza Maý plastmassa önümlerine giňişleýin gadagançylygy girizmek üçin ähli güýjüni gaýgyrmajakdygyny aýtdy. Dürli plastmassa önümlerine salgyt salmakdan we gözlegleri we alternatiw materiallary ösdürmekden başga-da, 2042-nji ýyla çenli plastik paketler, içgi çüýşeleri, saman we azyk gaplaýyş haltalarynyň köpüsini öz içine alýan ähli plastik galyndylary ýok etmegi meýilleşdirýär.
Afrika plastik önümçiligine dünýäde iň uly gadaganlyk berýän sebitleriň biridir. Plastiki galyndylaryň çalt ösmegi Afrikada ekologiýa we ykdysady we sosial kynçylyklary döretdi we adamlaryň saglygyna we howpsuzlygyna howp saldy.
2019-njy ýylyň iýun aýyna çenli Afrika ýurtlarynyň 55-den 34-si bir gezek ulanylýan plastmassa gaplaýyş haltalaryny ulanmagy ýa-da salgyt salmagy gadagan edýän degişli kanunlar çykardy.
Epidemiýa sebäpli bu şäherler plastik önümçilige girizilen gadaganlygy yza süýşürdi
Günorta Afrika iň agyr “plastik gadaganlygy” girizdi, ýöne käbir şäherler COVID-19 epidemiýasy wagtynda plastik paketlere islegiň artmagy sebäpli plastik gadagançylygyň ýerine ýetirilmegini togtatmaly ýa-da gijikdirmeli.
Mysal üçin, ABŞ-nyň Boston şäheriniň häkimi 30-njy sentýabra çenli ähli ýerleri plastik paketleri ulanmagy gadagan etmekden wagtlaýyn boşatdy. Boston ilki ýaşaýjylara we kärhanalara epidemiýa garşy göreşmek üçin mart aýynda her bir plastmassa we kagyz halta üçin 5 göterim tölegi togtatdy. Bu gadaganlyk sentýabryň ahyryna çenli uzaldylan hem bolsa, şäher plastik halta gadagançylygyny 1-nji oktýabrdan başlap durmuşa geçirmäge taýýardygyny aýdýarst
Iş wagty: 28-2023-nji aprel
